Hormonlu spiral, bir diğer adıyla mirena 2000'li yılların başında kullanılmaya başlanan bir doğum kontrol yöntemidir. Günümüzde oldukça yaygın bir şekilde kullanılmaya başlanan hormonlu spiral, rahim içi araç yani bilindik spiral ile benzer özellikler taşımaktadır. Ancak hormonlu spiral rahim içi spiralden farklı olarak bakır değildir. İçeriğinde kadınlık hormonu olarak bilinen progesteron bulunmaktadır.
Dünya genelinde rahim içi sistem olarak tanımlanmaktadır.
Hormonlu spiral, rahim içine yerleştirildikten sonra 5 yıl süreyle kalabilme özelliğine sahiptir. Bu beş yıl içinde rahim içinde düşük dozda progesteron hormonu salgılayarak gebeliğin gelişmesini engellemektedir. Hormonlu spiral planlanmayan gebelikleri önlemek adına oldukça başarılı bir kontrol yöntemidir. Bazı çalışmaların sonucunu göre 7 yıl boyunca etki gösterdiği bilinmektedir.
Hormonlu spiral nasıl etki eder?
Hormonlu spiral rahme yerleştirildikten hemen sonra ağır ve az oranda levonorgestrel olarak bilinen bir hormon salgılamaya başlar. Bu hormon aslında doğal olarak yumurtalıklarda salgılanmaktadır. Aynı zamanda bazı doğum kontrol haplarının içeriğinde de kullanılmaktadır. Salgılanan bu hormon endometrium tabakasının kalınlaşmasını önler. Dolayısıyla döllenen yumurta rahim içinde konumlanıp gelişecek yer bulamaz ve gebelik oluşmaz. Beraberinde hormonlu spiralin, spermin canlılığını, hareketini, rahim ağzı salgısını ve yumurtlamayı da önemli ölçüde azalttığı bilinmektedir.
Hormonlu spiral, rahim ağzında salgıyı yoğunlaştırarak spermin hareketliliğini büyük ölçüde önler.
Hormonlu spiral kanamayı engeller mi ya da kanamayı azaltır mı?
Det kanaması, döllenen yumurtanın rahim içine konumlanmasını sağlamak için kalınlaşan rahim zarının aktif olan bölümünün gebelik gelişmemesi durumunda bozularak dökülmesi ve bu sürecin bir döngüye dönüşmesi olarak tanımlanabilir. Rahim tabakası kadın vücudunda salgılanan hormonların etkisiyle gelişerek kalınlaşır. Yumurtlama gerçekleştikten sonra salgılanan progesteron hormonu sayesinde kalınlaşma olmaz. Rahim içi sistem yani hormonlu spiral önceden progesteron salgılayarak rahim zarında kalınlaşmayı önler. Döllenme gerçekleşse bile döllenen yumurta rahimde yerleşecek yer bulamaz. Gebelik olmayınca kalınlaşacak bir tabaka mevcut olmadığı için kanama genelde olmaz ya da çok az miktarda âdet kanaması yaşanır.
Hormonlu spiral nasıl kullanılır?
Hormonlu spiral âdet kanaması gerçekleştikten itibaren 1 hafta içinde Uzman bir doktor tarafında tıpkı normal spiral gibi rahim içine yerleştirilerek kullanılmaya başlanır.
Hormonlu spiral kimler için uygun değildir?
- Hamile ya da hamilelik şüphesi olanlar
- Sebebi tam olarak bilinmeyen vajinal kanaması olanlar
- Rahim ağzı ya da rahim kanseri olanlar
- Göğüs kanseri olanlar
- Rahim şekil bozukluğu bulunanlar
- Son bir ay içinde kürtaj olanlar
- Son üç ay içinde pelvik iltihabı hastalığa maruz kalanlar
- Son üç aylık dönemde cinsel yolla bulaşan bir hastalığa maruz kalanlar
- Karaciğer hastası olanlar için hormonlu spiral kullanımı uygun değildir.
Hormonlu spiral ne kadar güvenlidir?
Hormonlu spiral bilinen en etkili doğum kontrol yöntemlerinden biridir ve %99 oranında koruma sağlar.
Hormonlu spiral ne zaman çıkarılmalıdır?
Hormonlu spiral, kadın gebelik planlıyorsa ya da takıldıktan 5 yıl sonra çıkarılabilir. Çıkarmak için herhangi bir gün tercih edilebilir.
Hormonlu spiral yan etkileri nelerdir?
Hormonlu spiral rahim içine yerleştirildikten sonra birkaç ay lekelenme tarzında ara kanamalar görülebilir. Bu durum endişe edilecek bir durum değildir. Zaman geçtikçe kanamalar azalarak, tamamen kesilir. Hormonlu spiral bazı kadınlarda yerleştirildikten sonra birkaç saat veya birkaç gün kramp tarzında ağrılara yol açabilir. Çok nadir durumlarda kanama çok yoğun yaşanabilir. Bu gibi durumlarda spiralin tekrar alınması gerekebilir.
